ชัวร์ก่อนแชร์: Nearer, My God, to Thee คือเพลงสุดท้ายที่บรรเลงบนเรือ Titanic จริงหรือ?

07 กรกฎาคม 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

บทสรุป :

1. ไม่มีหลักฐานยืนยันได้ว่าเพลงใดคือเพลงสุดท้ายที่บรรเลงบนเรือ Titanic แม้ผู้รอดชีวิตส่วนใหญ่จะเล่าว่าเป็นเพลง Nearer, My God, to Thee ก็ตาม
2. บทเพลง Nearer, My God, to Thee ยังมีทำนองที่แตกต่างกันถึง 3 เวอร์ชั่น และไม่สามารถสรุปได้ว่าวง Titanic Orchestra เลือกเวอร์ชั่นไหนมาบรรเลงในวาระสุดท้าย

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

หนึ่งในตำนานของเรือ Titanic ที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับคนรุ่นหลังอย่างมาก คือเรื่องราวความกล้าหาญของ Titanic Orchestra หรือกลุ่มนักดนตรีประจำเรือ Titanic จำนวน 8 ราย ที่ยังคงบรรเลงดนตรีเพื่อสร้างความผ่อนคลายให้กับผู้โดยสารที่กำลังสับสนและสิ้นหวัง จนกระทั่งวาระสุดท้ายของชีวิต

เรื่องราวของพวกเขาถูกนำไปถ่ายทอดผ่านภาพยนตร์หลายเรื่อง รวมถึงหนังฟอร์มยักษ์ปี 1997 โดยผู้กำกับ เจมส์ คาเมรอน

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

“Nearer, My God, to Thee”

จุดที่น่าสังเกตก็คือ แม้การบอกเล่าจากผู้รอดชีวิตหลายราย รวมถึงการตีความในภาพยนตร์หลายเรื่อง ต่างยืนยันตรงกันว่า เพลงสุดท้ายที่วง Titanic Orchestra บรรเลงบนเรือ Titanic คือเพลง Nearer, My God, to Thee เพลงสวดในศาสนาคริสต์ที่แต่งขึ้นในศตวรรษที่ 19

แต่กระนั้นก็ไม่สามารถหาหลักฐานใดมายืนยันข้อเท็จจริงดังกล่าว

นอกจากนี้ ข้อมูลเพิ่มเติมจากผู้รอดชีวิตรายอื่น ๆ นำไปสู่การตั้งคำถามว่า Nearer, My God, to Thee อาจจะไม่ใช่เพลงสุดท้ายที่บรรเลงบนเรือ Titanic ก็เป็นได้

“บทเพลงสนุกสนาน”

อาร์ชีบอล์ด กราซี ที่ 4 หนึ่งในผู้โดยสารคนสุดท้ายที่อยู่บนเรือ Titanic เขารอดชีวิตมาได้ด้วยการเกาะเรือกู้ชีพลำสุดท้ายที่อยู่ในสภาพพลิกคว่ำตลอดทั้งคืน จนได้รับการช่วยเหลือในช่วงเช้าวันถัดมา สิ่งแรกที่เขาทำคือการเขียนบันทึกประสบการณ์ในคืนที่เรือล่ม จนกลายเป็นที่มาของ The Truth about the Titanic หนึ่งในหนังสือบอกเล่าเหตุอับปางของเรือ Titanic โดยผู้รอดชีวิตที่ละเอียดที่สุด แม้สุดท้ายเขาจะเสียชีวิตก่อนหนังสือได้รับการตีพิมพ์ในอีก 8 เดือนต่อมา จากภาวะแทรกซ้อนของโรคเบาหวานและความทรุดโทรมของร่างกายที่บอบช้ำจากการเอาชีวิตรอดในคืนที่ Titanic อับปาง

ใน The Truth about the Titanic อาร์ชีบอล์ด กราซี ที่ 4 เล่าว่า บทเพลงส่วนใหญ่ที่บรรเลงในคืนที่เรือ Titanic อับปาง ล้วนเป็นเพลงที่กระตุ้นให้ผู้ฟังมีกำลังใจ แม้จะจำไม่ได้ว่าเล่นเพลงอะไรบ้าง แต่คิดว่าหากทางวงเล่นเพลง Nearer, My God, to Thee ตามที่รายงานในหนังสือพิมพ์ ตัวเขาน่าจะจำได้บ้าง และคิดว่าเป็นการเลือกเพลงที่ผิดกาลเทศะ เพราะเนื้อหาของเพลงที่ชวนหดหู่ เหมือนกับการบอกให้ผู้โดยสารบนเรือได้รับรู้ว่าความตายกำลังจะใกล้เข้ามา และคงจะสร้างความวุ่นวายบนเรืออย่างมาก

“การเปลี่ยนแนวเพลง”

จอร์จ ออร์เรล หัวหน้าวงดนตรีประจำเรือ RMS Carpathia เรือเดินสมุทรที่เดินทางมาช่วยเหลือผู้รอดชีวิตจากเรือ Titanic เล่าว่า จากการพูดคุยกับผู้รอดชีวิตหลาย ๆ คน พบว่าทันทีที่มีการยืนยันว่าเรือ Titanic ชนกับภูเขาน้ำแข็ง วงดนตรียังเน้นการบรรเลงเพลงที่สร้างกำลังใจ เช่น เพลงเต้นรำและเพลงชวนหัว เป้าหมายเพื่อลดความเครียดและความกังวลของผู้โดยสาร แต่เมื่อรู้แล้วว่าเรือกำลังจะจมลงอย่างเลี่ยงไม่ได้ ผู้โดยสารหลายคนจึงขอร้องให้ทางวงหันมาบรรเลงเพลงเพลงสวดในศาสนาคริสต์แทน ซึ่ง Nearer, My God, to Thee น่าจะเป็นหนึ่งในเพลงเหล่านั้น

“เพลงอื่น”

ฮาโรล ไบลด์ เจ้าหน้าที่ห้องสื่อสารบนเรือ Titanic รอดชีวิตด้วยการเกาะเรือกู้ชีพและได้รับการช่วยเหลือจากเรือ RMS Carpathia ในวันถัดมา

ฮาโรล ไบลด์ เล่าว่า ตนเองอยู่ใกล้กับบริเวณดาดฟ้าเรือที่วง Titanic Orchestra กำลังบรรเลงในวาระสุดท้าย และจำได้ว่าเพลงที่ทางวงเล่นเป็นเพลงสุดท้ายคือเพลง Autumn ซึ่งอาจหมายถึงเพลง Autumn ซึ่งเป็นเพลงสวดในศาสนาคริสต์อีกหนึ่งเพลง หรือเพลง Songe d’Automne เพลงวอล์ซที่กำลังได้รับความนิยมในยุคนั้น ซึ่งมีท่วงทำนองคล้ายหนึ่งในเวอร์ชันของเพลง Nearer, My God, to Thee อีกด้วย

อย่างไรก็ดี ทั้งสองเพลงไม่อยู่ในรายชื่อเพลงที่ใช้บรรเลงบนเรือของบริษัท White Star Line แต่อย่างใด

“3 versions of Nearer, My God, to Thee”

นอกจากนี้ Nearer, My God, to Thee ยังมีเวอร์ชันที่แตกต่างกันถึง 3 ทำนองเพลง ได้แก่ ทำนองเพลง Bethany ที่แต่งขึ้นในปี 1856 เป็นเวอร์ชันที่ได้รับความนิยมในสหรัฐอเมริกา ทำนองเพลง Horbury ที่แต่งขึ้นในปี 1861 เป็นเวอร์ชันที่ได้รับความนิยมในสหราชอาณาจักร และทำนองเพลง Propior Deo ที่แต่งขึ้นในปี 1872 เป็นเวอร์ชันที่ได้รับความนิยมในสหราชอาณาจักรเช่นเดียวกัน

เมื่อวันที่ 24 พฤษภาคม 1912 มีการบรรเลงดนตรีไว้อาลัยสมาชิกวง Titanic Orchestra ผู้ล่วงลับ โดยมีทำนองเพลง Horbury ถูกนำมาบรรเลงในวันนั้น ปรากฏว่าผู้ฟัง 2 รายซึ่งเป็นผู้รอดชีวิตจากเรือ Titanic Orchestra แสดงความตื่นตันระหว่างการแสดง และยืนยันว่า Horbury คือเพลงที่สมาชิก Titanic Orchestra บรรเลงบนเรือเป็นครั้งสุดท้าย

วอลเวซ ฮาร์ทลีย์ นักไวโอลินและหัวหน้าวง Titanic Orchestra มีความชื่นชอบเพลง Nearer, My God, to Thee เป็นการส่วนตัว เคยแสดงความปรารถนาให้นำเพลงนี้บรรเลงระหว่างพิธีศพของเขา

อย่างไรก็ดี เวอร์ชันที่ วอลเวซ ฮาร์ทลีย์ เล่นบ่อย ๆ คือ Horbury และ Propior Deo ไม่ใช่ Bethany ที่ผู้ฟังยุคหลังคุ้นเคยมากกว่า ครอบครัวของ วอลเวซ ฮาร์ทลีย์ มั่นใจว่าเวอร์ชันที่เขาบรรเลงบนเรือน่าจะเป็น Propior Deo ซึ่งเพลงนี้ยังใช้บรรเลงในพิธีศพของเขาอีกด้วย

“1 บทเพลงอำลาสำหรับเรือ 2 ลำ”

นอกจากเชื่อว่าเป็นเพลงที่ไว้อาลัยบนเรือ Titanic แล้ว เพลง Nearer, My God, to Thee ยังเป็นเพลงที่ผู้โดยสารบนเรือ SS Valencia ร่วมกันร้องเป็นครั้งสุดท้าย ก่อนที่เรือจะอับปางหน้าชายฝั่งประเทศแคนาดาในปี 1906

มีการวิเคราะห์ว่า เรื่องราวเกี่ยวกับเพลง Nearer, My God, to Thee และการอับปางของเรือ SS Valencia น่าจะเป็นแรงบันดาลใจต่อการเชื่อมโยงเพลง Nearer, My God, to Thee กับเรือ Titanic ไม่มากก็น้อย

“การใช้ในวงการซีรีส์และภาพยนตร์”

A Night to Remember ภาพยนตร์ปี 1958 ที่ได้รับการยกย่องว่าถ่ายทอดเหตุการณ์อับปางของเรือ Titanic ได้ตรงกับหลักฐานทางประวัติศาสตร์มากที่สุด เลือกถ่ายทอดฉากการบรรเลงดนตรีบนเรือ Titanic เป็นครั้งสุดท้าย โดยใช้ทำนอง Horbury ของเพลง Nearer, My God, to Thee

ส่วนมินิซีรีส์ S. O. S. ปี 1979 เลือกใช้เพลง Autumn

ส่วน Atlantic ภาพยนตร์ปี 1929 และภาพยนตร์ Titanic ปี 1943 1953 และปี 1997 อันลือลั่นของผู้กำกับ เจมส์ คาเมรอน ต่างเลือกใช้ทำนอง Bethany ของเพลง Nearer, My God, to Thee เพื่อถ่ายทอดฉากการบรรเลงดนตรีบนเรือ Titanic เป็นครั้งสุดท้าย

ข้อมูลอ้างอิง :

https://screenrant.com/titanic-movie-true-story-band-play-boat-sink/
https://www.bbc.com/news/magazine-17515305
https://en.wikipedia.org/wiki/Legends_and_myths_regarding_the_Titanic
https://en.wikipedia.org/wiki/Nearer,_My_God,_to_Thee