ชัวร์ก่อนแชร์ EXCLUSIVE : ผมชี้ตั้ง คือสัญญาณฟ้าผ่า จริงหรือ ?

เรื่องน่ารู้ของ “ฟ้าผ่า” กับ อ.ดุสิต สุขสวัสดิ์

17 มีนาคม 2566- จากกรณีที่มีการแชร์คลิปนักท่องเที่ยวกลุ่มหนึ่ง ถ่ายรูปกลางเรือสำราญ ยิ้มหัวเราะอย่างร่าเริง พร้อมทั้งมีอาการผมชี้ฟูหรือผมตั้ง หารู้ไม่หากเกิดผมชี้ตั้ง ขนลุกกลางแจ้ง เป็นสัญญาณว่าฟ้าจะผ่านั้น

สรุป : จริง แชร์ได้ ✅

ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ ตรวจสอบกับ อาจารย์ดุสิต สุขสวัสดิ์ อาจารย์ภาควิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง (สจล.)

ผมชี้ตั้ง คือสัญญาณฟ้าผ่า จริงหรือ ?

“ผมชี้ตั้ง” เป็นสัญญาณเตือน อาจเกิดฟ้าผ่าได้ การที่ผมชี้ตั้ง เกิดจากการเก็บประจุไฟฟ้าไว้ที่ปลายของเส้นผม แล้วฟ้าจะผ่าลงมาในไม่ช้า

ฟ้าผ่าเกิดจากอะไร? จำเป็นต้องมีฝนหรือไม่?

ฟ้าผ่า เกิดจาก การปล่อยประจุไฟฟ้าจากก้อนเมฆ ก้อนเมฆมีการเคลื่อนที่ทำให้หยดน้ำและก้อนน้ำแข็งในเมฆเสียดสีกันจนเกิดประจุไฟฟ้า ไม่จำเป็นต้องมีฝนก็เกิดฟ้าผ่าได้

“ฟ้าผ่า” ไม่จำเป็นต้องโดนตรงๆ ก็เสียชีวิตได้ จริงหรือ ?

โอกาสที่จะถูกฟ้าผ่าตรงๆ ลงมาที่ตัวคนหรือสัตว์มักไม่ค่อยพบเห็นได้บ่อยนัก  ส่วนมากที่พบบ่อย คือ Step voltage (การเกิดกระแสไฟฟ้าไหลผ่านออกมาบริเวณรอบๆ) เช่น หากเรากำลังว่ายน้ำ แล้วขณะนั้นเกิดฟ้าผ่าบริเวณใกล้ ซึ่งหากกระแสวิ่งผ่านเข้าสู่ตัวเราอาจได้รับอันตรายจนถึงเสียชีวิตได้

โทรศัพท์มือถือ ล่อฟ้าผ่าได้หรือไม่ ?

โทรศัพท์มือถือ ไม่นับว่าเป็นสื่อล่อฟ้าได้ เพราะโทรศัพท์เวลาใช้งานจะอยู่ต่ำกว่าตัวคน หรือตึกอยู่แล้ว

วิธีป้องกันตัวจากฟ้าผ่า

1. หลีกเลี่ยงการอยู่ที่โล่งแจ้ง ควรหลบอยู่ในอาคาร และไม่อยู่ใกล้โลหะ เช่น ประตู หน้าต่าง ขณะฟ้าร้องฟ้าผ่า

2. หลีกเลี่ยงการสัมผัสน้ำ

3. ไม่อยู่ใต้ต้นไม้ เสาไฟฟ้า

4. หากอยู่ในที่โล่งแจ้ง ไม่ควรกางร่ม

5. ทำตัวให้เตี้ยที่สุด ไม่กางขา เพื่อลดความเสี่ยงกรณีกระแสไฟไหลมาตามพื้น  (Step voltage)

ทั้งนี้ ฟ้าผ่าเป็นปรากฏการณ์ที่ทำอันตรายได้ถึงชีวิต การเรียนรู้วิธี ป้องกันอันตราย และปฏิบัติตนอย่างถูกต้องเมื่อเกิดพายุฝนฟ้าคะนอง จะช่วยลดความเสี่ยงต่อการถูกฟ้าผ่าได้

สัมภาษณ์เมื่อ 6 กันยายน 2565 และ 15 มีนาคม 2566
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์
เรียบเรียงโดย : ชยานิษฐ์ ผ่องใส