กรุงเทพฯ 2 ก.ค. – หมอแผนไทย ชู “ตรีผลา” อาหารเป็นยา ภูมิปัญญาแพทย์แผนไทย พร้อมบูรณาการให้เข้าถึงและยั่งยืน ตั้งเป้าอยากเห็นคนไทยสุขภาพดี
กรมการแผนแพทย์ไทยและการแพทย์ทางเลือก ชูจุดแข็งสมุนไพรไทย ช่วยโปรโมทอาหารไทย กินอาหารเป็นยา ให้คนไทยได้เรียนรู้การใช้ประโยชน์จากสมุนไพรไทยในรูปแบบของอาหาร พร้อมผลักดันผู้ประกอบการใช้สมุนไพรไทยในการปรุงอาหาร คาดหวังอยากเห็นคนไทยมีสุขภาพแข็งแรงอย่างยั่งยืน
นพ.ขวัญชัย วิศิษฐานนท์ รองอธิบดีกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เปิดเผยว่า ความเป็นมาของอาหารเป็นยา เป็นนโยบายของกระทรวงสาธารณสุข เล็งเห็นสุขภาพประชาชนช่วงสถานการณ์โควิด-19 ที่ผ่านมา เพื่อให้หันไปสนใจเรื่องของการกินสมุนไพร ตำรับอาหาร โดยมองว่าคือวิถีชีวิตชุมชนที่มีอยู่แล้ว ทำให้เป็นนโยบายเชิงสาธารณะ เพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าถึง และเกิดความยั่งยืน ซึ่งการกินอาหารให้เป็นยาอยู่คู่คนไทยมาช้านาน จึงมีการทำงานร่วมกับ 4 หน่วยงานหลัก ได้แก่ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์ กรมอนามัย และสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ได้ร่วมขับเคลื่อนให้เกิดการบูรณาการร่วมกัน โดยมอบหมายให้กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก เป็นแม่งานในการขับเคลื่อนนโยบายเรื่องของสมุนไพรไทย เกี่ยวกับอาหารเป็นยา
ที่ผ่านมา กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้จัดกิจกรรมนำร่องในจังหวัดที่เป็นเมืองสมุนไพร อาทิ เชียงราย สกลนคร จันทบุรี สระบุรี เป็นต้น จนประชาชนเข้าใจและให้การตอบรับเป็นอย่างดี กระทั่งเมื่อปีที่ผ่านมา ภายในงานมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติ ครั้งที่ 19 มีการเปิดตัวอาหารเป็นยา ด้วยเมนู “ส้มตำตรีผลา” จนมาถึงมหกรรมสมุนไพรแห่งชาติครั้งที่ 20 นำเมนูไฮไลต์ “ม็อกเทลต้มยำ” ดัดแปลงเป็นเครื่องดื่ม จากการนำเครื่องต้มยำ ตะไคร้กับมะกรูด ต้มรวมกัน กรองเอาแต่น้ำ อีกส่วนเป็นกระเจี๊ยบแดงต้ม ตัดรสชาติด้วยน้ำตาลเล็กน้อย นำ 2 อย่างมาผสมกันในอัตราส่วนที่เท่าๆ กัน ใส่เกลือเล็กน้อย เพิ่มรสชาติ เติมโซดา วุ้นทำจากเครื่องต้มยำ ตกแต่งด้วยมะนาว พริก ใบมะกรูด กระเทียม เพิ่มสีสันและรสชาติให้น่าดื่ม และเมนู “หมูตุ๋นตรีผลา” สมอไทย สมอพิเภก มะขามป้อม นำมาเคี่ยวรวมกันและนำไปต้มกรองน้ำตุ๋นกับหมู สำหรับเมนูนี้ได้รับการตอบรับจากประชาชนที่เข้าร่วมอย่างล้นหลาม
“การเลือกใช้ตรีผลา เป็นผลไม้ 3 ชนิด ถูกบรรจุในบัญชียาหลักแห่งชาติ “ตำรับยาตรีผลา” มีตัวยา สมอไทย สมอพิเภก มะขามป้อม มี 5 รส ได้แก่ รสเปรี้ยวฝาด ขม อมหวานและเค็ม สรรพคุณ แก้ไอ ขับเสมหะ ในตำราแพทย์แผนไทย ยาตรีผลา เป็นยาปรับธาตุ ช่วยรักษาความสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย ต่อมาพบว่ามีงานวิจัยเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน สมอไทย รสฝาด สรรพคุณ ระบายอ่อนๆ แก้พิษร้อนใน คุมธาตุ แก้ลมจุกเสียด มีฤทธิ์ช่วยเพิ่มเซลล์ที่ทำงานเกี่ยวกับภูมิคุ้มกัน สมอพิเภก มีรสเปรี้ยวฝาด อมหวาน มีสรรพคุณตามตำรายาไทย แก้เสมหะ แก้ไข้ มีฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของเม็ดเลือดขาว และมะขามป้อม มีรสเปรี้ยว ฝาดขม สรรพคุณ แก้ไอ แก้เสมหะ ทำให้ชุ่มคอ และมีวิตามินซีสูง มีฤทธิ์กระตุ้นภูมิคุ้มกัน และยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัส แก้ไอ ขับเสมหะ และต้านหวัดอีกด้วย” นพ.ขวัญชัย กล่าว
นพ.ขวัญชัย กล่าวต่อไปว่า นอกจากนี้ กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ร่วมมือกับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย มอบป้ายโลโก้ให้ผู้ประกอบการ จากสตรีทฟู้ด ร้านอาหาร เครื่องดื่ม และโรงแรม กว่า 200 ร้านค้า ถ้านักท่องเที่ยวเห็นโลโก้ พึงรู้ว่าร้านนี้มีเมนูอาหารเป็นยา โดยใช้วัตถุดิบในท้องถิ่น ปลอดสารพิษ ถือว่าสร้างรายได้ให้ชุมชน ทำให้ชุมชนยั่งยืน และเครื่องหมายการันตีรับรองคุณภาพ
ตลอดระยะเวลามีผู้ประกอบการผ่านการอบรมและได้รับป้ายรับรองอาหารเป็นยาหลายจังหวัด เช่น เพชรบุรี จันทบุรี สุราษฎร์ธานี น่าน พัทลุง เป็นต้น กำลังเริ่มกระจายไปสู่ภูมิภาคต่างๆ ซึ่งกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กำหนดมาตรฐานคุณสมบัติ ขั้นแรกต้องผ่านการตรวจสอบ 1) ผ่าน Clean Food Good Taste 2) มีเมนูชูสุภาพ ลดเค็ม ลดหวาน ลดมัน จากนั้นเข้าสู่กระบวนพิจารณาของกรมการแพทย์แผนไทยฯ อีก 4 ข้อ 1) ผู้ประกอบการต้องผ่านการอบรมหรือมีองค์ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพร 2) มีรายการอาหารที่เป็นสมุนไพรอย่างน้อย 1 เมนู 3) สมุนไพรต้องมาจากท้องถิ่นชุมชน ปลอดสารพิษ และ 4) สามารถบอกสรรพคุณเมนูในอาหารได้อย่างถูกต้อง
ผู้ประกอบการที่ได้ป้ายแล้ว กรมการแพทย์แผนไทยฯ มีการติดตามประเมินผล หลังจากได้ป้ายรับรองจากกรมการแพทย์แผนไทยฯ ประชาชนให้การตอบรับมากน้อยเพียงใด พร้อมกับพยายามช่วยประชาสัมพันธ์ผ่านหน่วยเกี่ยวกับการท่องเที่ยวในจังหวัดมาช่วยสร้างการรับรู้ เร่งสร้างมูลค่าให้ผู้ประกอบการ ผู้ที่สนใจข้อมูลองค์ความรู้อาหารเป็นยา หรือขั้นตอนการขึ้นทะเบียนรับรอง สามารถดาวน์โหลดข้อมูลที่เว็บไซต์สถาบันการแพทย์แผนไทย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก https://ittm.dtam.moph.go.th/. – สำนักข่าวไทย
