ยโสธร 4 ก.ย. – หาดูยาก ชาวบ้านยโสธรร่วมสืบสานประเพณีโบราณ “บุญข้าวประดับดิน” อุทิศส่วนกุศลให้ญาติพี่น้องที่ล่วงลับ รวมทั้งเปรต ผีไม่มีญาติ ในคืนวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 เชื่อเป็นวันประตูนรกเปิด
ชาวบ้าน ต.ตาดทอง อ.เมือง จ.ยโสธร ต่างพากันจัดเตรียมอาหารคาวหวาน บุหรี่ และหมากพลู ซึ่งเป็นเครื่องเซ่นไหว้ ตามประเพณีปฏิบัติของประเพณีบุญข้าวประดับดิน หรือการทำบุญเดือน 9 ก่อนจะนำอาหารคาวหวานไปทำเป็นห่อ หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า “ห่อข้าวน้อย” จากนั้นพอผ่านเวลาหลังเที่ยงคืน เข้าสู่วันใหม่ ซึ่งเป็นคืนวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ก็จะพากันนำห่อข้าวน้อยที่จัดเตรียมไว้ออกไปที่วัด พร้อมกับแยกย้ายกันนำห่อข้าวน้อยไปวางตามจุดต่างๆ ภายในวัด และเรียกให้พ่อแม่ ญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว รวมทั้งเปรต หรือผีไม่มีญาติ ให้มารับส่วนกุศลที่อุทิศให้ โดยเชื่อว่า ในคืนวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 เป็นวันที่ประตูนรกเปิด จึงมีญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้วได้กลับมารับเอาส่วนกุศลที่ลูกหลานอุทิศให้
นายสถิต ไพรินทร์ อายุ 74 ปี ชาวบ้านคอนสาย จ.ยโสธร เล่าว่า ประเพณีบุญข้าวประดับดิน เป็นประเพณีโบราณที่ชาวบ้านตามชนบทสืบทอดและปฏิบัติต่อกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษจนถึงปัจจุบัน ถือเป็นการทำบุญเดือน 9 เพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้ว เพราะเชื่อว่าในคืนวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 เป็นวันที่ประตูนรกเปิด ญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้วจะได้กลับมารับส่วนบุญส่วนกุศลที่ลูกหลานอุทิศให้
สำหรับส่วนประกอบในการทำบุญ ประกอบด้วย อาหารคาวหวาน บุหรี่ และหมากพลู จัดเตรียมเป็นห่อข้าว พอตกกลางคืนหลังเที่ยงคืนวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 ชาวบ้านก็จะนำห่อข้าวน้อยไปวางไว้ตามจุดต่างๆ ภายในวัด พร้อมกับเรียกให้ญาติพี่น้องที่ล่วงลับไปแล้วมารับเอาอาหารคาวหวานกลับไปกิน
บุญข้าวประดับดิน เป็นความเชื่อที่สืบต่อกันมาว่า ในวันแรม 14 ค่ำ เดือน 9 เป็นวันที่ประตูนรกเปิดออก วิญญาณของผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว รวมถึงเปรต สัตว์นรกต่างๆ จะขึ้นมาอยู่บนโลกมนุษย์ จึงเกิดเป็นประเพณีบุญข้าวประดับดิน เพราะเป็นการนำอาหารคาวหวานมาวางไว้ตามจุดต่างๆ หรือที่เรียกว่า “ยายห่อข้าวน้อย” โดยคำว่า “ยาย” หมายถึง การวางเป็นระยะๆ เพื่อให้วิญญาณได้มารับอาหารที่ชาวบ้านนำมาทำบุญ ซึ่งเป็นการไปวางแบบเงียบๆ ไม่มีการตีฆ้องหรือตีกลองแต่อย่างใด
หลังจากวางเสร็จแล้ว ชาวบ้านจะกลับบ้านเพื่อเตรียมอาหารไปทำบุญที่วัดอีกครั้งในตอนเช้า เมื่อพระสงฆ์ฉันเช้าเสร็จก็จะเทศน์ฉลองบุญข้าวประดับดิน หลังจากถวายปัจจัยเสร็จแล้ว ก็จะกรวดน้ำอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว. – สำนักข่าวไทย
