สำนักข่าวไทย 19 พ.ย. 63 – “แพะรับบาป” คำนี้มาจากไหน เคยสงสัยกันไหมคะ ว่าทำไมเจ้าแพะที่แสนน่ารักจึงต้องมารับบาปกันนะ แพะทำอะไรผิด ไปหาคำตอบพร้อมกันเลยค่ะ
พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2554 ให้ความหมายของคำว่า “แพะรับบาป” ไว้ว่า เป็นสำนวน หมายถึง คนที่รับเคราะห์กรรมแทนผู้อื่นที่ทำกรรมนั้น
แล้วที่มาของสำนวน “แพะรับบาป” มาจากไหนกัน?
บทความ “ไยแพะต้องรับบาปด้วย” โดยสำนักงานราชบัณฑิตยสภา เผยแพร่เมื่อ 21 มกราคม 2551 ได้อธิบายไว้ว่า
ที่มาของคำว่า แพะรับบาป ปรากฏในคัมภีร์ภาคพันธสัญญาเดิม ซึ่งเป็นคัมภีร์ของชาวอิสราเอลผู้มีภูมิหลังเป็นผู้มีอาชีพเลี้ยงแพะ เลี้ยงแกะ ว่า
แพะรับบาปเป็นพิธีปฏิบัติในวันลบบาปประจำปีของชาวอิสราเอล เริ่มต้นด้วยปุโรหิตถวายวัวเป็นเครื่องบูชาไถ่บาปของตนเองและครอบครัว เมื่อเสร็จพิธีแล้ว ปุโรหิตจะนำแพะ 2 ตัวไปถวายพระเป็นเจ้าที่ประตูเต็นท์นัดพบ และจับสลากเลือกแพะ 2 ตัวนั้น
สลากที่ 1 เป็นสลากสำหรับแพะที่ถวายพระเป็นเจ้า อีกสลากหนึ่งเป็นสลากสำหรับแพะรับบาป หากสลากแรกตกแก่แพะตัวใด แพะตัวนั้นจะถูกฆ่าและถวายเป็นเครื่องบูชาเพื่อไถ่บาปของประชาชน เรียกว่า “แพะรับบาป”
สลากที่ 2 หากตกแก่แพะตัวใด แพะตัวนั้นเรียกว่า “แพะรับบาป” ซึ่งปุโรหิตจะถวายพระเป็นเจ้าทั้งยังมีชีวิตอยู่ แล้วใช้ทำพิธีลบบาปของประชาชน โดยยกบาปให้ตกที่แพะตัวนั้น เสร็จแล้วก็จะปล่อยแพะตัวนั้นให้นำบาปเข้าไปในป่าลึกจนแพะและบาปไม่สามารถกลับมาอีก
ส่วนในศาสนาฮินดู คัมภีร์พราหมณะได้อธิบายว่า
“…เทวดาฆ่ามนุษย์ ส่วนที่เหมาะสมจะใช้บูชายัญก็ออกไปจากมนุษย์เข้าสู่ร่างม้า ม้าจึงกลายเป็นสัตว์ที่เหมาะสมจะใช้บูชายัญ เมื่อฆ่าม้า ส่วนที่เหมาะสมจะใช้บูชาก็ออกจากม้าไปเข้าร่างโค เมื่อฆ่าโค ส่วนที่เหมาะสมจะใช้บูชาก็ออกจากโคไปสู่แกะ จากแกะไปแพะ ส่วนที่เหมาะสมจะใช้บูชา คงอยู่ในตัวแพะนานที่สุด…”
สรุปได้ว่า สำนวน “แพะรับบาป” นั้น สันนิษฐานว่ามีที่มาจากพิธีปฏิบัติในวันลบบาปประจำปีของชาวอิสราเอล เนื่องจากใช้แพะมารับบาปแทนมนุษย์ หรือในทางศาสนาฮินดูก็ใช้แพะในการบูชายัญ จึงเป็นที่มาของสำนวน “แพะรับบาป” ที่หมายถึง คนที่รับเคราะห์กรรมแทนผู้อื่นที่ทำกรรมนั้น นั่นเองค่ะ.-สำนักข่าวไทย
อ้างอิงจาก : สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. ไยแพะต้องรับบาปด้วย. (ออนไลน์). สืบค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2563, จาก https://bit.ly/3nH13UD
