ชัวร์ก่อนแชร์: วัคซีนโควิด 19 ทำให้เป็นโรคงูสวัด จริงหรือ?

5 กรกฎาคม 2564
ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย: Science Feedback (สหรัฐอเมริกา)
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: พีรพล อนุตรโสตถิ์, อดิศร สุขสมอรรถ

ประเภทข่าวปลอม: ทำให้เข้าใจผิด

บทสรุป:

1. ผู้ที่จะเป็นโรคงูสวัด ต้องเคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใสมาก่อนเท่านั้น โดยมีสาเหตุจากภูมิคุ้มกันอ่อนแอ
2. งานวิจัยไม่อาจยืนยันได้ว่าวัคซีนโควิด 19 มีส่วนกระตุ้นไวรัสที่ทำให้เกิดโรคงูสวัดหรือไม่

ข้อมูลที่ถูกแชร์:

ข้อมูลจากเว็บไซต์หนังสือพิมพ์ New York Post เมื่อวันที่ 20 เมษายน 2021 อ้างว่าโรคงูสวัดอาจเป็นอาการข้างเคียงจากวัคซีนโควิด 19 จนกลายเป็นไวรัลที่มียอดแชร์, ยอดไลค์ และคอมเมนต์ ผ่านทาง Facebook และ Instagram รวมกันหลายแสนครั้ง ตามรายงานจากเว็บไซต์ Crowdtangle

FACT CHECK: ตรวจสอบข้อเท็จจริง:

บทความของ New York Post อ้างงานวิจัยของฟิวเรอร์และคณะที่ตีพิมพ์ในวารสารการแพทย์ Rheumatology จุดประสงค์ของงานวิจัยเพื่อรวบรวมข้อมูลด้านความปลอดภัยของวัคซีนโควิด 19 ต่อผู้ป่วยที่เป็นโรครูมาติกจากภูมิคุ้มกันตนเอง (autoimmune inflammatory rheumatic diseases) ซึ่งเป็นอาการที่ระบบภูมิคุ้มกันตนเองโจมตีข้อต่อ, กล้ามเนื้อ, กระดูกและอวัยวะส่วนต่างๆ แม้ว่าผู้ป่วยรูมาติกมีโอกาสพบอาการแทรกซ้อนจากการรับเชื้อไวรัสโควิด 19 แต่ปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลด้านความปลอดภัยของวัคซีนโควิด 19 กับผู้ป่วยรูมาติก เนื่องจากไม่เคยมีการทดลองวัคซีนกับผู้ป่วยรูมาติกมาก่อน

ในการทดลองของฟิวเรอร์และคณะ พบว่ากลุ่มผู้ป่วยรูมาติกเกิดอาการข้างเคียง 491 รายหลังรับวัคซีนโควิด 19 ของ Pfizer-BioNTech มาแล้ว 6 สัปดาห์ ส่วนกลุ่มควบคุมพบอาการข้างเคียงจากวัคซีน 99 ราย ฟิวเรอร์และคณะรายงานว่า พบผู้ป่วยรูมาติกป่วยเป็นโรคงูสวัด 6 รายหลังจากรับวัคซีน และไม่มีใครในกลุ่มควบคุมที่ป่วยเป็นโรคงูสวัด

แต่การที่หนังสือพิมพ์ New York Post รายงานว่าวัคซีนโควิด 19 ทำให้เป็นโรคงูสวัด จนมีคนนำข้อความไปแชร์ต่อกันอย่างแพร่หลาย เป็นข้อความที่สร้างความเข้าใจผิด เนื่องจากคนที่จะป่วยเป็นโรคงูสวัดได้ ต้องมีเชื้อไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์ (Varicella Zoster Virus) ซึ่งเป็นเชื้อก่อโรคงูสวัดอยู่ในร่างกายอยู่ก่อนแล้ว

ทำไมถึงเป็นงูสวัด

โรคงูสวัด (Herpes Zoster, Shingles) เป็นโรคผิวหนังที่เกิดจากการติดเชื้อไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์ ไวรัสชนิดเดียวกับที่ทำให้เกิดโรคอีสุกอีใส ถึงแม้ผู้ป่วยจะหายจากโรคอีสุกอีใสแล้ว แต่ไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์ยังคงแฝงอยู่ตามเนื้อเยื้อระบบประสาท และอาจนำไปสู่การเกิดโรคงูสวัดในอีกหลายปีต่อมา ปัจจัยเสี่ยงได้แก่ความตึงเครียดทางอารมณ์และความอ่อนแอของภูมิคุ้มกันที่อาจกระตุ้นการทำงานของไวรัส ผู้ป่วยรูมาติกที่ใช้ยา Glucocorticoids ซึ่งมีคุณสมบัติกดภูมิคุ้มกันเพื่อระงับความเจ็บปวด มีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคงูสวัดได้หากมีไวรัสวาริเซลลา ซอสเตอร์อยู่ในร่างกาย

การที่ New York Post บอกว่าวัคซีนโควิด 19 ทำให้เกิดโรคงูสวัด จึงเป็นข้อมูลที่สร้างความเจ้าใจผิด เพราะคนที่จะป่วยเป็นโรคงูสวัดได้ จะต้องเคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใสมาก่อนเท่านั้น

แม้มีความเป็นไปได้ที่วัคซีนโควิด 19 อาจกระตุ้นการทำงานของไวรัสในผู้ที่เคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใส แต่งานวิจัยดังกล่าวยังขาดการทดสอบกับกลุ่มผู้ป่วยรูมาติกที่ไม่ได้รับวัคซีนโควิด 19 จึงไม่อาจสรุปได้ว่าการเกิดโรคงูสวัดในกลุ่มตัวอย่างเป็นเพราะวัคซีนโควิด 19 หรือเพราะผู้ป่วยรูมาติกเหล่านั้นใช้ยากดภูมิคุ้มกันอยู่ก่อนแล้ว

โดยผู้วิจัยย้ำว่างานวิจัยชิ้นนี้ ไม่มีจุดประสงค์เพื่อหาความสัมพันธ์ระหว่างวัคซีนโควิด 19 กับการเกิดโรคงูสวัดแต่อย่างใด

ป้องกันงูสวัดด้วยวัคซีน

หนทางที่ดีที่สุดในการป้องกันการเกิดโรคงูสวัด คือการฉีดวัคซีนโรคอีสุกอีใส ซึ่งมีประสิทธิผลป้องกันโรคอีสุกอีใสและโรคงูสวัดได้ถึง 90%

นอกจากนี้ ในสหรัฐฯ ยังมีวัคซีนโรคงูสวัดสำหรับผู้ที่เคยป่วยเป็นโรคอีสุกอีใส ซึ่งมีประสิทธิผลในการป้องกันโรคงูสวัดถึง 97%

ข้อมูลอ้างอิง:

https://healthfeedback.org/claimreview/covid-19-vaccines-dont-cause-herpes-infections-a-possible-association-with-the-reactivation-of-herpes-zoster-in-patients-with-rheumatic-diseases-remains-unconfirmed-new-york-post/

หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์”
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: https://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare