ชัวร์ก่อนแชร์ : อินเดียพบตะปูในแคปซูลยา จริงหรือ ?

22 มีนาคม 2564
ตรวจสอบข้อเท็จจริง / เรียบเรียง โดย : พีรพล อนุตรโสตถิ์, กลาง ณัฐนที

บนสังคมออนไลน์แชร์คลิปวิดีโอพร้อมข้อความระบุว่า ที่อินเดียพบตะปูอยู่ในแคปซูลยา ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ตรวจสอบแล้วพบว่า “ไม่เป็นความจริง”

บทสรุป : ไม่จริง และ ไม่ควรแชร์ต่อ
• ไม่ใช่ที่อินเดีย และยังไม่พบที่มาของคลิปวิดีโอที่แน่ชัด

คลิปวิดีโอและข้อความที่ถูกแชร์
คลิปวิดีโอความยาว 0.30 นาที ถูกแชร์มาพร้อมข้อความระบุว่า ที่อินเดียพบตะปูอยู่ในแคปซูลยา และเตือนภัยให้ประเทศอื่นระวัง ในคลิปวิดีโอมีการทดลองแกะแคปซูลยาออกจากแผงเพื่อดูสิ่งที่บรรจุอยู่ภายในแคปซูล นาทีที่ 0.10 พบตะปูขนาดเล็ก 1 ตัว ในแคปซูลยาสีน้ำเงิน และนาทีที่ 0.24 พบตะปูขนาดเล็ก 6 ตัว ในแคปซูลยาสีเหลือง กลายเป็นคลิปที่ถูกแชร์ต่ออย่างแพร่หลายบนสังคมออนไลน์ และมีผู้ส่งเรื่องเข้ามาสอบถามข้อเท็จจริงกับศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริงของคลิปวิดีโอที่ถูกแชร์
ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์ สำนักข่าวไทย อสมท ตรวจสอบพบว่า หน่วยงานด้านการตรวจสอบข้อเท็จจริงในประเทศอินเดีย 2 แห่ง คือ Factly และ BoomLive ยืนยันตรงกันว่า ผลิตภัณฑ์ยาที่ปรากฏในคลิป ไม่ใช่ยาที่ผลิตหรือจำหน่ายในอินเดีย ขณะที่เว็บไซต์ StopFake ในคาซัคสถาน รายงานว่า ทางการคาซัคสถานมีการจำหน่ายยายี่ห้อนี้จริง แต่ไม่เคยมีรายงานการพบวัตถุแปลกปลอมในยาแต่อย่างใด

เว็บไซต์ Factly ระบุว่า คลิปวิดีโอดังกล่าวเป็นการนำ 2 วิดีโอที่ไม่มีความเกี่ยวข้องมาตัดต่อรวมกัน โดยวิดีโอแรกเป็นยาที่ผลิตและจำหน่ายในเมืองการาจี ปากีสถาน และวิดีโอที่สองเป็นยาที่ผลิตในบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ดังนั้น ยาเหล่านี้จึงไม่ได้ผลิตและจำหน่ายในอินเดียอย่างที่มีการแชร์ข้อมูลกัน

ทั้งนี้ ทั้งสองเว็บไซต์ ยังตรวจสอบที่มาอื่น ๆ ของคลิปดังกล่าว พบว่า เป็นคลิปที่ใช้ประกอบเรื่องราวที่แชร์กันว่า แคปซูลเหล่านี้เป็นอาวุธสังหาร ซึ่งจากการตรวจสอบก็ไม่พบหลักฐานที่น่าเชื่อถือเช่นเดียวกัน

คลิปวิดีโอแรก : เป็นยาที่ผลิตและจำหน่ายในเมืองการาจี ปากีสถาน
เว็บไซต์ BoomLive ตรวจสอบคลิปวิดีโอแรก พบวิดีโอที่สมบูรณ์ถูกอัปโหลดบน Youtube มาตั้งแต่วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2021 พร้อมคำบรรยายว่า “Medicines are being fed to the public by putting nails inside the capsules.” คลิปวิดีโอมีความคมชัดและมีความยาวมากขึ้น จึงสามารถสังเกตเห็นที่อยู่ของผู้ผลิตในเมืองการาจี ปากีสถาน และชื่อ “Esoral” บนแผงยาได้ BoomLive รายงานเพิ่มเติมว่า Esoral ผลิตโดย Eskayef pharmaceuticals บริษัทยาชื่อดังในบังคลาเทศ ซึ่งทางบริษัทให้การยืนยันว่า ไม่เคยส่งออกผลิตภัณฑ์ไปยังอินเดียหรือปากีสถาน รวมถึงไม่มีตัวแทนจำหน่ายในทั้งสองประเทศด้วย

คลิปวิดีโอที่สอง : เป็นยาที่ผลิตในบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา
สำหรับคลิปวิดีโอที่สอง BoomLive ตรวจสอบด้วยการค้นหาคำว่า ‘nails in tablets’ พบวิดีโอที่มีความคมชัดและมีความยาวมากกว่าเดิม จึงสามารถสังเกตเห็นภาษารัสเซียบนแผงยาได้ ดังนี้ ‘ЭНТЕРОФУРИЛ 200 мг капсулы Нифуркмазил BOSKALLJEN’ เมื่อใช้เครื่องมือแปลภาษาโดย Google จะได้ข้อความว่า “ENTEROFURIL 200 mg capsules Nifurkmazil BOSKALLJEN” หากนำข้อความดังกล่าวไปค้นหาอีกครั้งจะพบว่า บริษัทผู้ผลิตยาดังกล่าว ตั้งอยู่ในบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา

ทางด้านเว็บไซต์ StopFake ในคาซัคสถาน รายงานว่า ทางการคาซัคสถาน ชี้แจงว่ามีการจำหน่ายยายี่ห้อ ENTEROFURIL จริง แต่ไม่เคยมีรายงานการพบวัตถุแปลกปลอมในยาแต่อย่างใด

ความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญในประเทศไทย
ผศ.นพ.พิสนธิ์  จงตระกูล อาจารย์แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ที่ภาควิชาเภสัชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และประธานคณะทำงานสร้างความเข้มแข็งของประชาชนด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล (สยส.) ตั้งข้อสังเกตว่า กรณีดังกล่าวมีประเด็นที่น่าสงสัย เช่น แคปซูลยาที่บรรจุตะปูไว้ อาจจะมีน้ำหนักมากกว่าเม็ดยาปกติ ซึ่งโดยทั่วไปจะหนักไม่เกิน 500 มิลลิกรัม หรือกรณีที่ตั้งใจทำเป็นยาปลอม มีกระบวนการปลอมแปลงอื่น ๆ ที่ทำได้ง่ายและต้นทุนต่ำกว่า

บทสรุป : ไม่จริง และ ไม่ควรแชร์ต่อ
หน่วยงานด้านการตรวจสอบข้อเท็จจริงในประเทศอินเดีย 2 แห่ง คือ Factly และ BoomLive ยืนยันตรงกันว่า แคปซูลยาที่ปรากฏในคลิปวิดีโอ ไม่ใช่ยาที่ผลิตหรือจำหน่ายในอินเดีย ดังนั้น จึงไม่ควรแชร์คลิปต่อเพื่อป้องกันไม่ให้เกิดความเข้าใจผิดในสังคม

ข้อมูลอ้างอิง
https://www.boomlive.in/fact-check/fake-news-esoral-20-tablet-capsule-iron-nails-viral-clip-india-pakistan-bangladesh-pharmaceutical-factcheck-12201
https://factly.in/unrelated-video-clips-falsely-shared-as-medicine-jihad-against-the-hindus-in-india/
https://stopfake.kz/kk/archives/4705

🎯 หากได้รับอะไรมา อย่าเพิ่งแชร์ต่อ ส่งมาตรวจสอบกับ “ศูนย์ชัวร์ก่อนแชร์” 🎯
LINE :: @SureAndShare หรือคลิก http://line.sure.guru
FB :: https://www.facebook.com/SureAndShare
Twitter :: https://www.twitter.com/SureAndShare
IG :: https://instagram.com/SureAndShare
Website :: https://www.ชัวร์ก่อนแชร์.com
TikTok :: https://www.tiktok.com/@sureandshare