ชัวร์ก่อนแชร์: “เมฆถล่ม” บนเทือกเขาเอเวอเรสต์ คือภาพแรกที่บันทึกโดยมนุษย์ จริงหรือ?

7 เมษายน 2566
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

บทสรุป :

1. ภาพในคลิปคือเหตุการณ์ “หิมะถล่ม” บริเวณทะเลสาบธารน้ำแข็งในประเทศเนปาล ไม่ใช่บริเวณเทือกเขาเอเวอเรสต์
2. เป็นคลิปเก่าที่ถ่ายเอาไว้ตั้งแต่เดือนมกราคม 2021
3. เหตุหิมะถล่มในประเทศเนปาลเกิดขึ้นประมาณ 6 ครั้งในช่วงทศวรรษที่ผ่าน ไม่ใช่เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นเป็นครั้งแรก

ข้อมูลที่ถูกแชร์ :

มีการแชร์คลิปวิดีโอในสื่อสังคมออนไลน์ โดยอ้างว่าเกิดปรากฏการณ์ “เมฆถล่ม” บนเทือกเขาเอเวอเรสต์ ถือเป็นภาพแรกที่บันทึกโดยมนุษย์

FACT CHECK : ตรวจสอบข้อเท็จจริง :

จากการตรวจสอบโดย Nepal Minute เว็บไซต์ตรวจสอบข้อเท็จจริงของประเทศเนปาล ระบุว่าคลิปและข้อมูลที่แชร์ มีที่มาจากคลิปวิดีโอใน LinkedIn ที่โพสต์เมื่อวันที่ 27 กุมภาพันธ์ 2023 โดยเจ้าของบัญชีชื่อว่า Dr Subramanian Narayanan

อย่างไรก็ดี พบคลิปวิดีโอตัวเดียวกัน ถูกโพสต์ผ่านทาง Instagram ตั้งแต่เดือนมกราคม 2021 โดยเจ้าของบัญชีที่ชื่อว่า naren32

จากการตรวจสอบพบว่า สถานที่ในวิดีโอทั้งสองคลิป ไม่ใช่เทือกเขาเอเวอเรสต์ตามที่กล่าวอ้าง แต่เป็นภูเขาบริเวณ Kapuche Glacier Lake ทะเลสาบธารน้ำแข็งในประเทศเนปาล ห่างจากเทือกเขาเอเวอเรสต์ประมาณ 300 กิโลเมตร

จากการตรวจสอบโดย Srilanka Fact Crescendo เว็บไซต์ตรวจสอบข้อเท็จจริงของประเทศศรีลังการะบุว่า ปรากฏการณ์ “เมฆถล่ม” (Cloud Avalanche) ที่ผู้โพสต์กล่าวอ้าง แท้จริงแล้วคือ ปรากฏการณ์หิมะถล่ม (Avalanche) ซึ่งพบในประเทศเนปาลประมาณ 6 ครั้งตลอดช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ไม่ใช่ปรากฏการณ์ที่ไม่เคยเกิดขึ้นก่อนในธรรมชาติแต่อย่างใด

ผู้เชี่ยวชาญให้ความเห็นว่าสาเหตุการเกิดหิมะถล่ม (Avalanche) ในคลิป อาจมาจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิที่อยู่บนเทือกเขา ก่อให้เกิดลม 2 ชนิด ได้แก่ ลมพัดลงลาดเขา (Katabatic wind) โดยจะเกิดกระแสลมพัดลงลาดเขา เมื่อภูเขามีอุณหภูมิเย็นลด และ ลมชันลาดเขา (Anabatic wind) ที่กระแสลมพัดขึ้นสู่ยอดเขา เมื่อภูเขามีอุณหภูมิร้อนขึ้น ซึ่งการเกิดหิมะถล่มในคลิป น่าจะได้รับอิทธิพลมาจากลมพัดลงลาดเขา (Katabatic wind)

ข้อมูลอ้างอิง :
https://www.nepalminute.com/detail/1839/an-old-nepal-cloud-avalanche-video-goes-viral-again
https://srilanka.factcrescendo.com/english/a-viral-video-of-an-avalanche-in-nepal-understanding-the-phenomenon/
https://www3.tmd.go.th/info/%E0%B8%A5%E0%B8%A1%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%94