อัปเดตผลข้างเคียงวัคซีนโควิด-19 จาก 99 ล้านคนโดย GVDN

07 มีนาคม 2567
แปลและเรียบเรียงบทความโดย: อดิศร สุขสมอรรถ
ตรวจทานและพิสูจน์อักษร : คมส์ธนนท์ ศุขอัจจะสกุล

เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2024 เว็บไซต์ของ Global Vaccine Data Network หน่วยงานตรวจสอบความปลอดภัยวัคซีน เผยแพร่การสำรวจอาการไม่พึงประสงค์จากวัคซีนโควิด-19 ในกลุ่มตัวอย่างจำนวนกว่า 99 ล้านรายใน 8 ประเทศ โดยพบว่าอาการไม่พึงประสงค์ส่วนใหญ่คืออาการที่ได้รับการยืนยันมาก่อนหน้านี้แล้ว แต่ยังพบอาการไม่พึงประสงค์ใหม่ 2 ชนิดจากผู้รับวัคซีนโควิด-19 ชนิด Adenovirus Vector แต่ถือว่าพบในอัตราส่วนที่น้อยมาก และประโยชน์ของวัคซีนโควิด-19 ยังมีมากกว่าความเสี่ยงจากการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ของวัคซีน

ผลการทดลองกับกลุ่มตัวอย่าง 99,068,901 ราย มาจากผู้รับวัคซีนไฟเซอร์ (BNT162b2) จำนวน 183,559,462 โดส วัคซีนโมเดอร์นา (mRNA-1273) จำนวน 36,178,442 โดส และ วัคซีนแอสตราเซนเนกา (ChAdOx1) จำนวน 23,093,399 โดส

ผลทดลองพบว่า การฉีดวัคซีนแอสตราเซนเนกาโดสแรก เพิ่มความเสี่ยงการเกิดอาการ Guillain-Barré syndrome หรือความผิดปกติของระบบประสาทส่วนปลายซึ่งส่งผลให้แขนขาอ่อนแรง และอาการลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำสมอง Cerebral Venous Sinus Thrombosis : CVST) ซึ่งพบมากกว่ากลุ่มตัวอย่างที่ไม่ฉีดวัคซีน

ส่วนอาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบและอาการเยื่อหุ้มหัวใจอักเสบ (Myocarditis และ Pericarditis) พบว่ามีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นจากกลุ่มที่รับวัคซีนทั้ง 3 ชนิด ทั้ง ไฟเซอร์ โมเดอร์นา และ แอสตราเซนเนกา

นอกจากนี้ ยังพบอาการไม่พึงประสงค์เพิ่มอีก 2 ชนิด ได้แก่ อาการไขสันหลังอักเสบ (Transverse Myelitis : TM) และ โรคสมองอักเสบหลายตำแหน่งเฉียบพลัน (Acute Disseminated Encephalomyelitis : ADEM) จากผู้ที่ฉีดวัคซีนแอสตราเซนเนกาและผู้รับวัคซีนโดสแรกของวัคซีนโมเดอร์นา

งานวิจัยเพิ่มเติมที่เผยแพร่ทางวารสาร Vaccine เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2024 ซึ่งสำรวจอาการไขสันหลังอักเสบและโรคสมองอักเสบหลายตำแหน่งเฉียบพลันจากผู้รับวัคซีนโควิด-19 ในกลุ่มตัวอย่างของประเทศออสเตรเลียจำนวน 6.7 ล้านราย ยืนยันการพบความสัมพันธ์ของอาการไขสันหลังอักเสบและโรคสมองอักเสบหลายตำแหน่งเฉียบพลัน กับผู้รับวัคซีนวัคซีนแอสตราเซนเนกา แต่ไม่พบว่าอาการไม่พึงประสงค์เหล่านี้ มีความสัมพันธ์กับผู้รับวัคซีนโควิด-19 ชนิด mRNA แต่อย่างใด

แม้จะพบความสัมพันธ์ระหว่างผู้รับวัคซีนโควิด-19 ชนิด Adenovirus Vector กับอาการไขสันหลังอักเสบและโรคสมองอักเสบหลายตำแหน่งเฉียบพลัน แต่สัดส่วนการเกิดอาการดังกล่าวในผู้รับวัคซีนโควิด-19 ยังถือว่าน้อยมาก โดยสัดส่วนการพบผู้ป่วยอาการไขสันหลังอักเสบเพียง 1.82 ราย จากการรับวัคซีนจำนวน 1 ล้านโดส และพบผู้ป่วยโรคสมองอักเสบหลายตำแหน่งเฉียบพลันเพียง 0.78 ราย จากการรับวัคซีนจำนวน 1 ล้านโดส

เมื่อเทียบกับประโยชน์ของวัคซีนโควิด-19 ซึ่งจุดประสงค์หลักเพื่อป้องกันการป่วยหนักและเสียชีวิตจากการติดเชื้อไวรัสโควิด-19 ที่เคยมีอัตราเสียชีวิตหลังการติดเชื้อถึง 2 ต่อ 100 ราย

ส่งผลให้ประโยชน์จากการป้องกันการป่วยหนักและเสียชีวิตของวัคซีนโควิด-19 ยังคงมีมากกว่าความเสี่ยงการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ที่พบได้ยากจากวัคซีนโควิด-19 เช่นเดิม

ข้อมูลอ้างอิง :

https://www.globalvaccinedatanetwork.org/news/99_million_people_included_in_largest_global_vaccine_safety_study
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0264410X24001270?via%3Dihub
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0264410X24001269?via%3Dihub